Πυργιώτικος Κυβισμός.
Αναδημοσιεύουμε ένα κείμενο του γνωστού δικηγόρου Γιώργου Τσουκαλά, το οποίο αφορά το κτήριο των Δικαστηρίων και θεωρούμε πως θα ήταν καλό να το διαβάσουν όσοι περισσότεροι κάτοικοι της Ηλείας (και δη του Πύργου) είναι δυνατόν.
ΠΥΡΓΙΩΤΙΚΟΣ ΚΥΒΙΣΜΟΣ
«Sic transit gloria mundi», έτσι παρέρχεται η δόξα του Κόσμου… Η ακμή κι η παρακμή της κάθε κοινωνίας φανερώνεται ως γνωστόν στα δημόσια κτήριά της, όχι μόνον στα ιδιωτικά.
Ο Πύργος εκτός από τα πάμπολλα νεοκλασικά πλουμίδια που έχει θυσιάσει στον βωμό της αδιαφορίας, είναι προικισμένος και με υπέροχα μοντέρνα κτήρια, ενίοτε εξαιρετικά δείγματα του νεοελληνικού κυβισμού.
Ένα από αυτά είναι το νεώτερο κτήριο των Δικαστηρίων, το γνωστό ως «Θέμιδος Μέλαθρον».
Κυριαρχεί στο κέντρο του Πύργου, δεσπόζοντας με τον ελαφρύ όγκο του στην Πλατεία Δικαστηρίων.
Το κτήριο αυτό είναι ιδιαίτερα εύπλαστο και κατασκευάστηκε μεταπολεμικά παρακολουθώντας το σχεδιαστικό πρότυπο αντίστοιχων μοδάτων κτηρίων της εποχής – με περίφημο εκείνο της Πρεσβείας των Η.Π.Α. στην Αθήνα. Κυριολεκτικά, ανήκει στην χορεία των ευαρίθμων παρομοίων δημοσίων κτηρίων στην χώρα μας.
Ακριβώς λόγω της προσαρμοστικότητάς του και της πλαστικής ικανότητάς του να συγχρονίζεται, το κτήριο μπορεί άνετα να εκσυγχρονιστεί και να εμπλουτιστεί είτε με μοντέρνα είτε με νεοκλασικά στοιχεία – άλλωστε έχει ήδη νεοκλασικά στοιχεία ρέποντας προς το υβριδικό, κλασικίζον μοντέρνο.
Για παράδειγμα η ορθομαρμάρωση στην κύρια είσοδο και σε εσωτερικά σημεία λείπει, ενώ αλλού επανεμφανίζεται, οι δίδυμοι εξωτερικοί κίονες και οι παραστάδες του εύκολα να ψευδανατρέπονται οπτικά σε οποιονδήποτε ρυθμό, είτε αρχαΐζοντα είτε μοντέρνο, χωρίς το αρχιτεκτονικό σύνολο να εξανίσταται, να βαρυγκωμά και παραπονιέται.
Παρόλ’ αυτά, το κτήριο βρίσκεται σε κάκιστη κατάσταση, εξωτερικά είναι βανδαλισμένο με σπασμένα μάρμαρα που λείπουν, πεσμένους σοβάδες και τοίχους που έχουν θραυστεί, ενώ στέκει βαμμένο με άπειρα γκράφιτι. Οι σιδεριές του σκουριάζουν, τα φώτα του λείπουν, ακόμη και τα αρχαιοελληνικής έμπνευσης γράμματα στις αίθουσες είναι μερικά πεσμένα και χάσκουν.
Το κτήριο είναι γυμνό από δικαιϊκούς συμβολισμούς και αγάλματα της Θέμιδας που ιδεατά θα στόλιζαν την κεντρική αίθουσα ή την κεντρική πύλη του.
Η δευτερεύουσα πύλη, στην Οδό Μαθιού που προορίζεται για την είσοδο των συλληφθέντων επ’ αυτοφώρω έχει παλαιωθεί και δεν ανοίγεται, συνεπώς οι συλληφθέντες προσάγονται εν μέσω της κοινής θέας, των δεκάδων περαστικών και θαμώνων των καφετεριών της Πλατείας Δικαστηρίων, με εύλογη απότοκο να καταρρακώνεται πολλές φορές το τεκμήριο της αθωότητας στις συζητήσεις του κόσμου, ο οποίος συχνά μιλώντας για τον Πύργο, αποσώνει από κυβιστήσεις υποσχόμενος «ἐς αὒριον τά σπουδαῖα»…
