Το papafotis.gr έχει τη χαρά να αναδημοσιεύσει το «Η ισχύς της Δημοκρατίας».
Ένα κείμενο με τις σκέψεις του κ. Γιώργου Τσουκαλά, δικηγόρου από τον Πύργο Ηλείας, με την αφορμή του θανάτου του έκπτωτου μονάρχη Κωνσταντίνου.
Η ισχύς της Δημοκρατίας
«Η δημοκρατία είναι ισχυρή»! «Η δημοκρατία δεν κινδυνεύει»!
Η γνωστή επωδός, τις τελευταίες ημέρες… Είναι αλήθεια ή μήπως πρόκειται για μία επίφαση διαβεβαίωσης; Τελικά, κινδυνεύει η δημοκρατία ή πρόκειται απλώς για μια ενδόμυχη ανασφάλεια που υπολανθάνει;
Ο θάνατος του τέως μονάρχη, Κωνσταντίνου Β΄(1940-2023), θεωρήθηκε από πολλούς ως “το τέλος μιας εποχής”.
Μήπως όμως στην πραγματικότητα σηματοδοτήσει την απαρχή μιας άλλης, και την επανεμφάνιση του θεσμού της βασιλείας, στην συνείδηση της νεοελληνικής κοινωνίας, ως της μαγικής λύσης, για τα μεγάλα και άλυτα, χρόνια θεσμικά προβλήματα της σύγχρονης Ελλάδας;
Άλλωστε, στην νεοελληνική ιστορία, ο θεσμός της βασιλείας πάντοτε εμφανίζονταν ως πανάκεια για την αδυναμία των Ελλήνων να αυτοκυβερνηθούν, ήδη από την εποχή του Όθωνα (1832-1862).
Ο ίδιος ο τότε νεαρός Κωνσταντίνος, εντός της τριετίας (1964-1967) που στην πραγματικότητα υπήρξε ανώτατος άρχοντας της Ελλάδας, χρεώθηκε ιστορικά ακαριαία, τραγικά πολιτικά λάθη επί λαθών, τα οποία διέπραξε σε συντομότατο χρονικό διάστημα, με ορόσημο την απαγόρευση στον Πρωθυπουργό του ανασχηματισμού της Κυβέρνησης (1965), και την όρκιση της ίδιας της Δικτατορίας (1967), κατά παράβαση όλων των όρκων του στο Σύνταγμα.
Λόγω των μεγάλων πολιτικών αποτυχιών του, δεν θα μπορούσε ποτέ να επανέλθει στην Ελλάδα μετά το 1974, ως Αρχηγός του Κράτους, και έτσι επί μισόν αιώνα άνθησε ανενόχλητη η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία.
Ο πρόσφατος θάνατός του όμως, στην ηλικία των 83 ετών, μήπως επιτρέψει την επανεμφάνιση του θεσμού της βασιλείας στην συνείδηση ενός μη ευκαταφρόνητου μέρους της ελληνικής κοινωνίας, που όπως φαίνεται παραμένει κατά ένα ποσοστό φιλοβασιλική;
Ελλοχεύει κανένας κίνδυνος για την δημοκρατία;
Δυστυχώς, η δημοκρατία δεν είναι αθάνατη. Ενίοτε αποβιώνει!
Το δημοκρατικό πολίτευμα είναι ένα ευφυές πολιτικό επινόημα, η μεγάλη επιτυχία του οποίου εξαρτάται από την χρυσή ιστορική σύμπτωση, αφ’ ενός δυνατών πολιτικών, αφ’ ετέρου ενεργών πολιτών.
Όταν τουλάχιστον ένας από τους δύο όρους απουσιάσει, το δημοκρατικό πολίτευμα αρχίζει εύλογα να φθίνει και να παρακμάζει, μέχρι που στο τέλος αποθνήσκει, συνήθως από αιφνίδιο θάνατο.
Ακόμη όμως και όταν πληρούνται οι δυο αυτές σημαντικές προϋποθέσεις, η δημοκρατία μπορεί να εκπνεύσει, εν μέσω μεγάλων οικονομικοκοινωνικών κρίσεων, όπως συνέβη στην Ευρώπη μετά την Μεγάλη
Ύφεση του 1929, όταν τα αυταρχικά καθεστώτα του Μεσοπολέμου, σάρωσαν μεταξύ άλλων, και την Β’ Ελληνική Δημοκρατία (1924-1935).
Γενικά, η Ελλάδα δεν είχε βιώσει την γάγγραινα μιας χρονίζουσας ιστορικής παρακμής, ποτέ από το 1830, όταν και ιδρύθηκε, έως τις μέρες μας.
Σε αδρές γραμμές, τον 19ο και τον 20ο αιώνα, αν και η οικονομία και η δημογραφία είχαν πληγεί περιστασιακά από εξωτερικούς παράγοντες όπως κατ’ εξοχήν οι πόλεμοι, η Ελλάδα πάντοτε ανέκαμπτε γρήγορα, χάριν κυρίως στην αλκή της νεοελληνικής κοινωνίας.
Η Ελλάδα έτσι κατόρθωσε σταδιακά να εξελιχθεί πολιτικά, και να φτάσει στο επίπεδο της σύγχρονης δημοκρατίας, κατά την λεγόμενη Μεταπολίτευση, ζώντας τον μισό αιώνα της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας (1974-σήμερα).
Ως γνωστόν, η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία άντεξε τους κλυδωνισμούς της ψήφισης των Μνημονίων (2010-2015). Όμως αυτή η πρόσκαιρη επιτυχία εγγυάται το αδιατάρακτο μέλλον της;
Άλλωστε η Ελλάδα διένυσε, από το 2007 έως το 2022, μια ατέλειωτη δεκαπενταετία, βαθιάς εσωτερικής παρακμής, με όλους τους δείκτες να είναι απογοητευτικά αρνητικοί, και χωρίς να αναμένεται να βελτιωθούν σημαντικά.
Στα χρόνια μας, το ελληνικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Α.Ε.Π.) απομειώθηκε κατά 23,40%, και καταβαραθρώθηκε από τα 250,5 δισεκατομμύρια ευρώ (2007) στα 192 δισεκατομμύρια ευρώ (2022).
Παράλληλα, το δημόσιο χρέος της Ελλάδας σχεδόν διπλασιάστηκε, και από 239,7 δισεκατομμύρια ευρώ (103% του Α.Ε.Π. το έτος 2007) εκτοξεύθηκε στα 395,5 δισεκατομμύρια ευρώ (188,2 % του Α.Ε.Π. το έτος 2022).
Τέλος, ο ελληνικός πληθυσμός περιορίστηκε κατά 3,5%, πέφτοντας από 10.816.286 κατοίκους το έτος 2011, σε 10.432.481 κατοίκους το έτος 2021. Λ
όγω δε της γήρανσης, ο ελληνικός πληθυσμός αναμένεται να μειωθεί περίπου στα 7 εκατομμύρια, σε μία μόλις γενιά από σήμερα!
Τελικά, κινδυνεύει η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία;
Η πρωτοφανής παρακμή της Ελλάδας του πρώτου τετάρτου του 21ου αιώνα, η οποία έχει τις ρίζες της βαθιά μέσα στο τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα, οξύνει συνεχώς την απίσχναση κάθε νεοελληνικής ικμάδας, ενώ η απομάστευση της νεοελληνικής κοινωνίας μπορεί να θέσει το ίδιο το δημοκρατικό πολίτευμα υπό αμφισβήτηση.
Ειδικά, εάν οι πολιτικοί ταγοί της δημοκρατίας αδυνατούν επί μακρόν να λύσουν τα προβλήματα, μη εμπνέοντας με οράματα τον λαό, ενώ ταυτόχρονα οι ίδιοι οι πολίτες ως ιδιώτες, αδιαφορούν με την σειρά τους, απέχοντας από την δημόσια ζωή, όλα μπορούν να συμβούν.
Είναι εξ άλλου γνωστό, πως όταν το οικονομικοκοινωνικό σύστημα αδυνατεί να διασφαλίσει στην κοινωνία, το δικαίωμα των ανθρώπων σε αξιοπρεπή ζωή, διαθέτοντας στοιχειώδη υλικά αγαθά και την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον, το πρώτο θύμα είναι πάντοτε το πολίτευμα.
Και τότε η κατάλυση της δημοκρατίας αρχίζει να φαντάζει ως η μαγική λύση.
Μήπως η Γ’ Ελληνική Δημοκρατία βρίσκεται ήδη στον προθάλαμο ενός παρόμοιου φάσματος; Αυτό το φάσμα και την ισχύ της δημοκρατίας, θα μας φανερώσει μονάχα ο καιρός…
