Χρόνια πολλά! Τελείωσε η Επανάσταση;
του Γιώργου Τσουκαλά
Βρέθηκε η Ελευθερία;Οι φωτογραφίες είναι από διαχρονικά σύμβολα της Ελευθερίας και της Επανάστασης, τοπόσημα και τοπία στην Ηλεία.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ
Επανάσταση… Από το αρχαίο ρήμα «ἐπανίστημι<ἐπί+ἀνά+ἵστημι<πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *stísteh₂- < *steh₂-».
Όταν ξανασηκώνεσαι όρθιος. Η έγερση των ανθρώπων που ήσαν κάτω, το σήκωμα ξανά όσων κάποτε πέσανε.
Ελευθερία… Από το αρχαίο επίθετο «ἐλεύθερος< πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *h₁lewdʰ-». Μια μελλοντική κατάσταση που θα έρθει, που ελεύσεται.
Έφτασε η Ελευθερία; Στην ελληνική γλώσσα, οι άνθρωποι ζουν για να ψάχνουν διαρκώς για την ελευθερία, η οποία είναι μια μελλοντική ουτοπία. Για τους Έλληνες, η ελευθερία είναι απλώς ένα ιδανικό μέλλον, ένα καλύτερο αύριο.
Τελείωσε η Επανάσταση; Εφ’ όσον η ελευθερία δεν βρέθηκε, ούτε και η επανάσταση τελείωσε. Οι ορισμοί των λέξεων στην ελληνική γλώσσα, από την πανάρχαια προϊστορική εποχή, λένε πως δεν φτάσαμε εκεί, και ούτε θα φτάσουμε ποτέ, αν και θα ψάχνουμε πάντα. Για να προχωρήσουν όμως οι Άνθρωποι μπροστά, στο Μέλλον, πρέπει πρώτα να ξανασηκωθούν όρθιοι. Επανάσταση!
Γιατί οι Έλληνες φαντάστηκαν την Ελευθερία, σαν κυανόλευκη θάλασσα; Η ελευθερία και η επανάσταση για τους Έλληνες, είναι σαν το γαλανό πέλαγος, του οποίου δεν μπορούν να ορίσουν το αλμυρό νερό, που όλο τους περιβάλλει. Βουτούν στην θάλασσα, πλέουν στα νερά της, και κινούνται προς την απροσδιοριστία, ελεύθεροι, υψώνονται πάνω από τα κύματα για να ανασάνουν.
Ξεχνιέται η Ελευθερία; Ακόμη και χωρίς την γλώσσα και την πίστη, ακόμη και όταν οι Έλληνες δεν μπορούν να πουν το όνομά τους, και άλλοι λαοί τους έχουν ρητά ή ανομολόγητα σκλαβωμένους, τους εκμεταλλεύονται και τους απομυζούν, ακόμη και όταν οι ίδιοι οι δικοί τους αγνοούν πως υπάρχουν, θεωρώντας τούς αλλότριους, αφημένους στην λήθη και στην λησμονιά, οι άνθρωποι πάντα θα σηκώνονται, ακριβώς επειδή η Ελευθερία δεν ξεχνιέται, μιας και ποτέ δεν γίνεται παρελθόν, είναι πάντα καθ’ οδόν.
Είναι ακόμη ζωντανή η Επανάσταση; Το 1821 ήταν ένα γερό συμβάν σε όλη αυτήν την ανθρώπινη ιστορία της ελευθερίας και της επανάστασης, αλλά πέρασαν δυο αιώνες από τότε. Αν το 1821 είναι ζωντανό ακόμη, είναι γιατί πλέον μιλάει στους ψυχές των ανθρώπων, μόνον επειδή έχει κάτι να τους πει για το Μέλλον. Για την Επόμενη Ελληνική Επανάσταση.
Ποια είναι η ουτοπία μιας ελληνικής Επανάστασης; Στην ελληνική ιστορία όλα έχουν συμβεί, πότε θαύματα πότε τραγωδίες. Ξάφνου νέοι Δρόμοι ανοίγονται πάνω σε ξεχασμένα Μονοπάτια.
Γέφυρες νεοελληνικές στρώνονται πάνω σε αρχαία ποτάμια. Οδηγούν σε μία φαντασιακή ελληνόπολη, σε έναν Όλυμπο, μέσα από ατραπούς με κυπαρίσσια και πεύκα, πολυγάλανα και μυρτιές, κέδρους και ελιές. Έναν ιδεατό κόσμο ειρήνης, παιδείας, τεχνών και προόδου, κάποτε στην Πολιτεία του Πλάτωνα, άλλοτε στον ορθόδοξο Παράδεισο, ενίοτε στην Νέα Πολιτεία του Ρήγα.
Η φτερωτή Νίκη της αρχαίας Ολυμπίας γίνεται η φτερωτή Ειρήνη της νέας Ολυμπίας.
Επαναλαμβάνεται η Ελευθερία και η Επανάσταση; Η οδός της ελευθερίας των Ελλήνων του παρελθόντος γίνεται σηματωρός της λευτεριάς του μέλλοντος. Ο Κολοκοτρώνης σαν φοράει κράνος, νομίζει πως σηκώνει αρχαία περικεφαλαία, «Ποίους είχαμε προγόνους, τι έκαμεν ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης και άλλοι πολλοί παλαιοί μας, και εβλέπαμε και εις ποίαν κατάσταση ευρισκόμεθα τότε.
Όθεν μας ήλθεν εις το νου να τους μιμηθούμε και να γίνουμε ευτυχέστεροι». «Δῶς μοι πᾶ στῶ καὶ τὰν γᾶν κινάσω», δώσε μου μέρος να σταθώ, και θα κουνήσω την Γη, έλεγε ο Αρχιμήδης. Πρωτοπορία και επανάληψη.
Πεθαίνει η Ελλάδα; «Graecia capta», η Ελλάδα πιάστηκε, γραπώθηκε, έλεγαν οι Ρωμαίοι σαν κατέκτησαν τους Έλληνες, αφού πρώτα βουτήχτηκαν στο αίμα, τους έκαμαν ανδράποδα, έσπασαν τον πολιτισμό τους και τον μετέφεραν με δέματα στην Ιταλία.
«Τρώνε από μας και μένει και μαγιά» θα έλεγε αιώνες μετά ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, πριν την Μάχη στους Μύλους με τους Τουρκοαιγυπτίους. «Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει»…
Αν η Ελευθερία προέρχεται από το αρχαίο επίθετο «ἐλεύθερος< πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *h₁lewdʰ-», και η Επανάσταση ετυμολογείται από το αρχαίο ρήμα «ἐπανίστημι<ἐπί+ἀνά+ἵστημι<πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *stísteh₂- < *steh₂-», και κατά λογική συνέπεια είναι διαρκείς καταστάσεις, τότε που και πότε θα γίνει η Επόμενη Ελληνική Επανάσταση;
Οι άνθρωποι το αγνοούν, ίσως επειδή η μοίρα τους θέλει τυφλούς, αλλά κυρίως επειδή το Μέλλον δεν έφτασε ακόμη όπως και η Ελευθερία δεν ήρθε ποτέ εντελώς. Οι άνθρωποι μπορεί να περιμένουν την Ελευθερία στην Ανατολή, την οποία αφού οριοθέτησαν με σύνορα, τώρα αγρυπνούν και φυλάσσουν.
Αλλά μήπως τελικά η Επανάσταση έρθει στην Δύση, εκεί από όπου οι άνθρωποι δεν φαντάζονται; Πάντως δεν ελευθερωθήκαμε τελείως το 1821.
Αλλιώς τι σόι ελευθερία θα ήταν, αν είχε κιόλας επιτευχθεί;
Άλλωστε στους ομιλούντες την ελληνική, εξ ορισμού η Ελευθερία δεν είναι αυτή που έρχεται σε ένα Καλύτερο Αύριο;
